Sosyoloji Bölümü, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi bünyesinde 1993 yılında kurulmuştur. Kurulduğunda iki Araştırma Görevlisi bulunan bölümde, şu anda 10 öğretim üyesi ve 5 araştırma görevlisi görev yapmaktadır. Ayrıca bölümde yetişen ve şu anda başka üniversitelerde görev yapan 4 öğretim üyesi bulunmaktadır. 2001-2002 öğretim yılında ilk öğrencilerini alan bölüm, 2004-2005 öğretim yılından itibaren ikinci öğretim programına öğrenci almaya başlamıştır. Sosyoloji Anabilim Dalı Yüksek lisans programı ise 2004 – 2005 öğretim yılında açılmıştır. İlk lisans mezunlarını 2004-2005 öğretim yılında vermiştir.
Sosyoloji, toplumsal yaşamın farklı boyutlarını birbirleriyle ilişkilendirerek ele alan bir bilim dalıdır. Sosyolojinin ekonomi bilimi, psikoloji, antropoloji, hukuk, felsefe, yönetim bilimi, siyaset bilimi, iletişim bilimi, tarih, sanat ve edebiyat disiplinleriyle yakın ilişkileri vardır. Lisans eğitiminin ilk yıllarında yakın disiplinleri tanımaları amacıyla sosyoloji öğrencisine, felsefe, antropoloji, hukuk, psikoloji ve ekonomi alanlarından dersler verilmektedir. Sonraki yıllarda ise sosyolojinin belirli alt alanlarıyla ilgili derslerde sosyolojik bilgi ve deneyimi geliştirebilme imkanı sunulmaktadır. Sosyoloji öğrencisinin sosyolojik bilgi birikimine sahip olmasının yanında, yorumlama ve eleştirel düşünme kabiliyetini geliştirmesi de beklenmektedir.
Sosyoloji bölümü, ilk çağlardan günümüze geliştirilen ve toplumu anlamaya ve açıklamaya çalışan görüşler ve kuramların öğretilmesini amaçlar. Eski Yunan, Ortaçağ ve Aydınlanma döneminde ortaya konan toplum düşüncesi öğrencinin birikiminin ilk basamağını oluşturur. Ondokuzuncu yüzyılda bir bilim olarak ortaya çıkışından sonra ise sosyoloji sistematik bir gelişme göstermiştir. Klasik ve çağdaş sosyoloji teorileri sosyolojinin günümüze kadar kazandığı tarihsel birikimini yansıtmaktadır. Toplumun anlaşılması ve açıklanmasında nasıl bir yöntembiliminin izlenmesi gerektiğiyle ilgili yaklaşım ve tartışmalar günümüz sosyolojisinde önemli bir yer tutmaktadır. Yöntembilimsel yaklaşımların aktarılması ve tartışılması, nicel ve nitel araştırma teknikleri hakkındaki bilgilerle desteklenmektedir. Batı’da ortaya çıktıktan sonra erken sayılabilecek bir dönemde ülkemize giren sosyoloji hakkında Türkiye’de yapılan çalışmalar ve tartışmalar Türk Sosyologları ismiyle öğrencilere tanıtılmaktadır. Kuramsal yönelimin yanında sosyolojinin gelişme gösterdiği özel alanlarda öğrencinin bilgi sahibi olması önemli görülmektedir. Aile sosyolojisi, kent sosyolojisi, toplumsal tabakalaşma, din sosyolojisi, siyaset sosyolojisi, bilgi sosyolojisi, endüstrileşme ve modernleşme sosyolojisi, kitle iletişim sosyolojisi, çalışma sosyolojisi gibi alanlar sosyolojinin dünya çapında yerleşik alt kolları haline gelmiştir. Bunlara ek olarak, toplumsal cinsiyet sosyolojisi, küreselleşme, etnisite, endüstri sonrası toplum ve post-modernizm sosyolojide son zamanlarda önemi artan konu başlıklarıdır. Sosyolojide kuramsal ve özel alanlarla ilgilinin yanında Türk toplumunun tarihi ve bugününü ilgilendiren yapı ve süreçler hakkında dersler verilmektedir. Sosyoloji Bölümünde bulunan beş anabilim dalı şunlardır:
1. Kurumlar Sosyolojisi.
2. Genel Sosyoloji ve Metodoloji.
3. Uygulamalı Sosyoloji
4. Sosyometri
5. Toplumsal Yapı ve Değişim
Bölümden mezun olanlara sosyolog unvanı verilmektedir. Öğrenciler Milli Eğitim bakanlığının gerekli gördüğü 40 kredilik felsefe (16), psikoloji (16) ve mantık (8) derslerini aldıkları ve mezun olduktan sonra Pedegojik Formasyon Sertifikası aldıkları takdirde liselerde ve özel dershanelerde Felsefe Grubu ve Rehber öğretmen olabilmektedir. Sosyoloji mezunları kamu ve özel sektörde sosyolog unvanıyla çalışabilmenin yanında akademik kariyerlerini yüksek lisans ve doktora yaparak sürdürebilirler.
Bölüm mezunları, üniversitelerde öğretim elemanı olarak, TÜİK, Kalkınma Bakanlığı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Orman Bakanlığı, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Sağlık Bakınlığı, Kültür Bakınlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, TRT, RTÜK ve Kamu İktisadi Teşekküllerinde, hapishanelerde, çocuk islah evlerinde, bakıma muhtaç çocuk yurtlarında, sanayi odalarında, kreşlerde, sendikalarda ve sivil toplum kuruluşlarının ilgili birimlerinde sosyolog, araştırmacı, uzman, danışman veya memur olarak, ortaöğretim kurumlarında öğretmen olarak çalışabilmektedirler.
Program Eğitim Amaçları
1- Bilimsel yöntem ve etik ilkelere uygun biçimde; sosyal problemleri formüle etme, sosyal durumları ve verileri analiz etme, araştırma öğelerini derleme, çalışma alanlarına yönelik geniş ve derin bir kavrayış geliştirme, eleştirel düşünme yeteneği kazandırma ve bilimsel cevaplar üretme donanımı kazandırmak.
2- Toplumsal yapı ve süreçlerin bilgisine ihtiyaç duyulan kamu ve özel sektör organizasyonlarında görev alabilecek şekilde eğitimler vermek.
3- Toplumsal yaşamın mahiyetini ve önemini kavramış, bilimsel bilgi temelinde topluma ve toplumsal meselelere ilişkin entelektüel stratejilere ve yaklaşımlara sahip mesleki uzmanlar yetiştirmek.
Vizyonumuz
Sosyolojik bilgi birikimine ve yayılımına yaptığı katkılarla Türkiye’nin önde gelen sosyoloji bölümleri arasında yer almaktır.
Misyonumuz
Evrensel nitelikte bilgiyle donanmış, sosyoloji disiplininin temel teorik ve yöntemsel formasyonun, düşünümsel ve eleştirel, yaklaşıma sahip sosyologlar yetiştirmek ve toplumumuzun yapı, süreç ve sorunlarına ilişkin bilgi üretmektir.